فولاد های ضد زنگ

فولاد ضد زنگ - Stainless Steels

فولاد ها بطور معمول هنگامی که با اکسیژن موجود در هوا ترکیب می شوند اکسید آهن یا همان زنگ آهن در آنها پدیدار می گردد, اما فولاد های زنگ نزن با وجود عنصر کروم و با داشتن یک لایه اکسید کروم مقاومت بسیار خوبی در برابر زنگ زدگی (اکسید آهن) پیدا می کنند. برای آشنایی بیشتر با خواص, کاربرد, و دسته بندی فولاد های ضد زنگ با این مقاله از تیغ اره دات کام همراه ما باشید.

خصوصیت فولاد ضد زنگ

حداقل میزان درصد کروم در فولاد های ضد زنگ 11 درصد می باشد, این میزان از کروم در فولاد های ضد زنگ باعث ایجاد اکسید کروم در این گروه از فولاد می شود, که مهمترین خصوصیت این دسته از فولاد که مقاومت در برابر رطوبت, اکسایش و خوردگی می باشد را ایجاد می کند, علاوه بر این فولاد های ضد زنگ از خصوصیت استحکام عالی, ماشین کاری خیلی خوب, مقاومت به پوسته ای شدن عالی نیز برخوردار هستند.

تاثییر عناصر آلیاژی در فولاد های ضد زنگ

کاهش عنصر کروم و کربن برای حذف تشکیل کاربید کروم برای کاهش خوردگی بین دانه ای (L304 – 347 – 321 – l316)

افزایش عنصر مولیبدن برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی حفره ای (316)

افزایش درصد عنصر کروم و نیکل برای استحکام در دمای بالا و مقاومت در برابر پوسته ای شدن (309–310 )

افزایش تیتانیوم و نیوبیوم برای ایجاد خاصیت جوش پذیری (1.4016)

خواص مثبت

مقاومت بالا در برابر اکسایش

مقاومت بالا در برابر رطوبت

مقاومت در برابر تنش های حرارتی

مقاومت بالا در مجاورت مواد خورنده

استحکام خیلی خوب

ماشین کاری خوب

مقاومت به پوسته ای شدن

خواص منفی

جوش پذیری (در بعضی از فولاد های این گروه جوشکاری سخت می باشد)

کاربرد فولاد های ضد زنگ

با توجه به خصوصیت اصلی فولاد ضد زنگ که مقاومت در برابر خوردگی و زنگ زدگی می باشد می توان از این فولاد ها در ساخت در قطعات مهندسی که تحت خوردگی بالا قرار دارند, پیچ و مهره, پره های توربین بخار, قطعات تحت تنش زیاد در محیط های آب و بخار,سپر خودرو, قالپاق چرخ, لوازم آشپزخانه, بدنه و قطعات ماشین آلات صنایع غذایی, شیمیایی, سوپاپ ها , قالب های ترموست و ترمو پلاستیک, صنایع سد سازی, صنایع خودرو, شفتینگ قطعات ساختاری و موارد مشابه دیگر استفاده نمود.  

انواع دسته بندی فولاد های ضد زنگ

فولاد های ضد زنگ به طور کلی به چهار دسته ضد زنگ آستنیتی, فریتی, آستنیتی فریتی و مارتنزیتی تقسیم می شوند, در ادامه بصورت اجمالی شما را با هر سه دسته آشنا خواهیم کرد.

فولاد ضدزنگ آستنیتی Austenitic Stainless Steel

یکی از پرکاربردترین فولاد های خانواده ضد زنگ فولاد های ضد زنگ آستنیتی می باشد, فولاد های ضد زنگ آستنیتی دارای انعطاف پذیری بالا و مقاومت بسیار خوب در دمای بالا هستند, فولاد های ضد زنگ آستنیتی غیر مغناطیسی بوده و قابلیت جوشکاری خیلی خوبی را دارا می باشند, با توجه به خصوصیت های ذکر شده در مورد فولادهای ضد زنگ آستنیتی از آنها می توان در محیط های شیمیایی, محیط های اتمسفری آب دریا, مخازن نگهداری مواد شیمیایی, لوله های صنعتی شیمیایی, استراکچر ها و لوازم آشپزخانه استفاده نمود.

نکته: فولاد های 301 – 302 و 304 فولاد های آستنیتی هستند که در صورت سرد کاری ماهیت خود را از آستنیت به مارتنزیت تغییر خواهند داد.

 فولاد ضد زنگ فریتی Ferritic Stainless Steel

فولاد های ضد زنگ فریتی از نظر خواص مشابه فولاد های ساده کربنی هستند, با این تفاوت که با افزایش درصد کروم (تا 27 درصد) در این گروه از فولاد, خصوصیت مقاومت به خوردگی و زنگ زدگی در آنها ایجاد شده است, در این گروه از فولاد فاز فریت با توجه به عنصر کروم پایدار شده است, فولاد های ضد زنگ فریتی بطور معمول مغناطیسی بوده و دارای خواص مکانیکی و فیزیکی بسیار خوبی هستند, که می توان از آنها در ساخت استراکچر ها (12 درصد کروم) و بویلر ها (17 درصد کروم) و اجزاء غیر سازه ای نظیر لوازم آشپزخانه, لوازم تزئینی خودرو استفاده نمود.

لازم بذکر است میزان انعطاف پذیری فولاد های ضد زنگ فریتی از فولاد های ضد زنگ آستنیتی کمتر می باشد.

نکته: برای حفظ و پایداری فاز فریت باید عملیات حرارتی و کوئنچ کردن با استفاده از تجهیزات پیشرفته و افراد متخصص انجام شود .

فولاد ضد زنگ آستنیتی فریتی Austenitic Ferritic - Duplex Stainless Steel 

فولاد های ضد زنگ آستنیتی و فریتی (دو فازی) همزمان خواص هر دو گروه آستنیت و فریت را دارا می باشند, و تقریباً از مقادیر یکسان آستنیت و فریت تشکیل شده اند, این فولاد ها که به فولاد داپلکس Duplex نیز معروف می باشند, از عنصر کروم برای پایداری فاز آستنیت و از عنصر نیکل برای پایداری فاز فریت خود استفاده کرده اند. فولاد های ضد زنگ آستنیتی و فریتی خواص هر دو گروه آستنیت و فریت را همزمان دارا می باشند, یعنی انعطاف پذیری بالا و مقاومت فولاد های آستنیتی و استحکام و ماشین پذیری بهتر فولاد های فریتی,که باعث می شود بتوان از آن در صنایع کاغذ سازی, قند و نیشکر, پتروشیمی, کشتی سازی و صنایع مشابه استفاده نمود.

فولاد ضد زنگ مارتنزیتی Martensitic Stainless Steel

فولاد های ضد زنگ مارتنزیتی با آبدهی از منطقه آستنیت خارج شده و ساختار مارتنزیتی پیدا می کنند و برای جلوگیری از تشکیل فریت درصد کروم پائین تری نسبت به فولاد های آستنیتی و فریتی دارند, فولاد های ضد زنگ مارتنزیتی علاوه بر مقاومت در برابر خوردگی و زنگ زدگی (پائین تر از فولاد های آستنیتی و فریتی) دارای سختی و مقاومت بسیار بالا, جوش پذیری و ماشین کاری خیلی خوب و خواص مغناطیسی نیز هستند, که باعث می شود بتوان از آنها در ساخت بلید تورین های بخار, حلقه های موتور جت, لوازم جراحی, لوازم آشپزخانه, شیر آلات, قطعات ماشین و موارد مشابه دیگر استفاده نمود.

عملیات حرارتی

برای آشنایی بیشتر با عملیات حرارتی مقاله عملیات حرارتی را مطالعه نمائید.

فولاد های پرکاربرد ضد زنگ در ایران

در ادامه این مقاله ما بصورت مختصر چند نمونه از فولاد های پرکاربرد ضد زنگ را معرفی خواهیم کرد, در صورتی که تمایل دارید با فولاد های پرکاربرد دیگر این گروه بصورت تخصصی آشنا شوید بر روی فولادهای ضد زنگ کلیک نمائید.

1.4000 با استاندارد DIN X6Cr13

فولاد بگیر (زنگ نزن فریتی) 1.4000 دارای خصوصیت عملیات حرارتی و قابلیت مغناطیسی خوب می باشد و از آن می توان در ساخت پره توربین های بخار و قطعات تحت تنش زیاد در محیط های آب و بخار استفاده نمود.

برای آشنایی بیشتر با این فولاد, آنالیز و عملیات حرارتی آن بر روی فولاد ضد زنگ X6Cr13 – 1.4000 کلیک نمائید.

1.4057 با استاندارد DIN X17CrNi16-2

فولاد بگیر (زنگ نزن فریتی) 1.4057 با خصوصیت عملیات حرارتی پذیر, عملیات مغناطیسی, استحکام بالا و مقاومت به خوردگی فولادی مناسب برای استفاده در صنایع شیشه و بلور, صنایع سد سازی, صنایع صابون سازی, صنایع غذایی, سازه های دریایی, اجزاء هواپیما, صنایع قالب سازی, صنایع ماشین سازی و شفتینگ قطعات ساختاری با استحکام بالا و همچنین قالب با قابلیت پولیش خوب برای تولید لنز می باشد.

برای آشنایی بیشتر با این فولاد, آنالیز و عملیات حرارتی آن بر روی فولاد ضد زنگ X17CrNi16-2 – 1.4057 کلیک نمائید.

1.4301 با استاندارد DIN S5CrNi18-10

فولاد زنگ نزن آستنیتی (نگیر) 1.4301 غیر قابل عملیات حرارتی و غیر مغناطیسی بوده اما قابلیت جوشکاری به همراه قابلیت پرداخت بالا و کشش عمیق را دارا می باشد, از این فولاد می توان برای ساخت انواع لوازم خانگی, تجهیزات خار و بار, صنایع کارد و چنگال, تجهیزات پزشکی, صنایع خودرو و تجهیزات بهداشتی استفاده نمود.

برای آشنایی بیشتر با این فولاد, آنالیز و عملیات حرارتی آن بر روی فولاد ضد زنگ S5CrNi18-10 – 1.4301 کلیک نمائید.

1.4305 با استاندارد DIN X8CrNiS 18-9

فولاد زنگ نزن آستنیتی (نگیر) 1.4305 دارای مقاومت به خوردگی بالا, دارای قابلیت پرداخت بالا در کشش عمیق, ماشین کاری خوب و با قابلیت جوشکاری بوده که غیر قابل عملیات حرارتی و غیر مغناطیسی نیز می باشد, از این فولاد برای ساخت در قطعات مهندسی خوش تراش که تحت خورندگی بالا قرار دارند, پیج و مهره صنایع شیمیایی و موارد مشابه دیگر که نیاز به ماشین کاری خوب دارند استفاده نمود.

برای آشنایی بیشتر با این فولاد, آنالیز و عملیات حرارتی آن بر روی فولاد ضد زنگ X8CrNiS 18-9 – 1.4305 کلیک نمائید.

جهت بررسی تخصصی فولاد های ضد زنگ بر روی فولاد مورد نظر خود کلیک نمائید.

1.4000 – X6Cr13

1.4006 - X12Cr13

1.4016 - X6Cr17

1.4021 - X20Cr13

1.4028 - X30Cr13

1.4057 - X17CrNi16-2

1.4301 - X5CrNi18-10

1.4305 - X8CrNiS 18-9

1.4306 - X2CrNi19-11

1.4401 - X5CrNiMo17-12-2

1.4404 - X2CrNiMo17-13-2

1.4541 - X6CrNiTi 18-10

1.4571 - X6CrNiMoTi17-12-2

موفق و پیروز باشید.

ترجمه و گرد آوری تیغ اره دات کام